بیماری‌های روانپزشکی طیف وسیعی از اختلالات را در بر می‌گیرند که بر سلامت روان و رفاه افراد تأثیر می‌گذارند. این اختلالات می توانند تأثیر قابل توجهی بر افکار، احساسات، رفتار و کیفیت کلی زندگی افراد مختلف داشته باشند. برخی از این اختلالات شایع‌تر و شناخته شده‌تر هستند به همین دلیل آشنایی با آن‌ها و آگاهی نسبت به علائم، علل و روش‌های درمانی موجود برای همه افراد جامعه ضرورت دارد؛ به ویژه در دوران زندگی ماشینی که روز به روز شاهد شیوع بیشتر اختلالات روانپزشکی در جوامع مختلف هستیم، با افزایش آگاهی و درک، می‌توانیم جامعه‌ای دلسوزتر و حمایت‌کننده‌تر برای افرادی ایجاد کنیم که با چالش‌های سلامت روان زندگی می‌کنند. در این مقاله از کلینیک روشا قصد داریم با اختلالات شایع روانپزشکی آشنا شده و اطلاعاتی در خصوص علائم و علل بروز آن‌ها بدست آوریم.
اختلالات شایع روانپزشکی کدامند؟
اختلالات روانپزشکی به طیف وسیعی از بیماری‌های روان گفته می‌شود که هر کدام علائم و ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این میان برخی از اختلالات وجود داردند که به دلیل شیوع بالا در فهرست اختلالات شایع روانپزشکی قرار می‌گیرند.
اختلال افسردگی (MDD)
اختلال افسردگی که معمولاً به عنوان افسردگی شناخته می‌شود، اولین گزینه در فهرست اختلالات شایع روانپزشکی است که با احساس مداوم غم، از دست دادن علاقه یا لذت، تغییر در اشتها یا الگوهای خواب، کاهش انرژی و مشکلات در تمرکز یا تصمیم‌گیری شناخته می‌شود. این اختلال می‌تواند به طور قابل توجهی توانایی فرد برای عملکرد در زندگی روزمره را مختل کرده و همچنین ممکن است به بروز افکار آسیب رساندن به خود یا خودکشی نیز منجر شود.
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
اختلال اضطراب فراگیر که در فهرست اختلالات شایع روانپزشکی قرار دارد، با نگرانی بیش از حد و غیرقابل کنترل در مورد جنبه‌های مختلف زندگی مانند کار، روابط اجتماعی، سلامت و امور مالی شناخته می‌شود. افراد مبتلا به GAD اغلب بی‌قراری، تحریک پذیری، تنش عضلانی و اختلالات خواب را تجربه می‌کنند. این اختلال می‌تواند فعالیت‌های روزانه افراد را مختل کرده، باعث ناراحتی قابل توجه شده و همچنین بر رفاه کلی فرد نیز تأثیر منفی بگذارد.
اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی، که قبلا به عنوان بیماری شیدایی- افسردگی شناخته می‌شود، یک وضعیت روانی مزمن است که با دوره‌های متناوب افسردگی و شیدایی همراه می‌شود. این بیماری که در فهرست اختلالات شایع روانپزشکی قرار دارد، باعث می‌شود که افراد مبتلا در طول دوره‌های افسردگی، علائمی مشابه علائم اختلال افسردگی (MDD) را تجربه کنند. در دوره‌های شیدایی، ممکن است خلق و خوی بالا، افزایش انرژی، افکار رقابتی، تکانشگری و کاهش نیاز به خواب در فرد مبتلا مشاهده شود. تشخیص و درمان مناسب برای مدیریت موثر این بیماری بسیار مهم است.
اسکیزوفرنی (شیزوفرنی)
اسکیزوفرنی یک از مهم‌ترین اختلالات شایع روانپزشکی است که به صورت مزمن و شدید بروز می‌کند و می‌تواند بر درک فرد از واقعیت تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به اسکیزوفرنی ممکن است دچار توهم، هذیان، گفتار و رفتار آشفته و اختلالات شناختی شوند. این اختلال اغلب در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی ظاهر بروز پیدا می‌کند و نیاز به درمان جامع شامل دارو درمانی، روان درمانی و خدمات حمایتی دارد.
اختلال وسواس اجباری (OCD)
اختلال وسواس اجباری با افکار مکرر و مزاحم (وسواس) و رفتارهای تکراری یا اعمال ذهنی (اجبار) که برای کاهش اضطراب انجام می‌شود، همراه است. وسواس‌های رایج در یکی از اختلالات شایع روانپزشکی شامل ترس از آلودگی، تقارن یا آسیب است، در حالی که اجبار اغلب شامل شستن بیش از حد دست‌ها، بررسی یا شمارش می‌شود. OCD می‌تواند ناراحت کننده و وقت گیر باشد و به طور قابل توجهی بر عملکرد روزانه فرد مبتلا تأثیر بگذارد.
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
اختلال استرس پس از سانحه یکی از اختلالات شایع روانپزشکی است که می‌تواند پس از تجربه یا مشاهده یک رویداد آسیب‌زا ایجاد شود. علائم ممکن است شامل خاطرات مزاحم یا فلاش بک‌ها، کابوس‌های شبانه، اجتناب از محرک‌های مرتبط با تروما، هوشیاری بیش از حد و بی‌حسی عاطفی باشد. افراد مبتلا به PTSD ممکن است با اضطراب، افسردگی و مشکل در حفظ روابط یا شغل دست و پنجه نرم کنند.
اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (ADHD)
ADHD یک اختلال عصبی رشدی به حساب می‌آید که با بی‌توجهی، بیش فعالی و تکانشگری مشخص می‌شود. ADHD به عنوان یکی از مهم‌ترین اختلالات شایع روانپزشکی اغلب در دوران کودکی شروع شده و می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد. افراد مبتلا به ADHD ممکن است در سازماندهی، مدیریت زمان، تمرکز و کنترل تکانه مشکل داشته باشند. تشخیص صحیح و استراتژی های مدیریتی می‌تواند عملکرد و کیفیت زندگی افراد مبتلا به این اختلال را تا حد زیادی بهبود بخشد.
اختلالات اشتها
اختلالات اشتها به عنوان یکی از مهم‌ترین اختلالات شایع روانپزشکی مانند بی‌اشتهایی عصبی، پرخوری عصبی و اختلال پرخوری، بیماری‌های روانپزشکی هستند که با رفتارهای غذایی غیرعادی و تصویر بدن مخدوش شناخته می‌شود. بی‌اشتهایی شامل محدودیت شدید در مصرف غذا است، در حالی که پرخوری عصبی شامل پرخوری و به دنبال آن رفتارهای پاکسازی است. اختلال پرخوری شامل دوره های مکرر مصرف بیش از حد غذا است. این اختلالات در صورت عدم درمان می توانند عواقب شدید جسمی و روانی به همراه داشته باشند.
سخن پایانی
درک اختلالات شایع روانپزشکی برای ارتقای همدلی، حمایت و درمان موثر از افرادی که با چالش های سلامت روان روبرو هستند، بسیار مهم است. با شناخت علائم، علل و درمان های موجود برای شرایطی مانند افسردگی، اختلالات اضطرابی، اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، OCD، PTSD، ADHD و اختلالات اشتها، می‌توان انگ‌ها را شکسته و جامعه‌ای فراگیرتر ایجاد کرد. به یاد داشته باشید، استفاده از روش‌های درمانی علمی و عملی و ایجاد محیطی پر از شفقت و درک، گام‌های اساسی برای سلامت روان و رفاه بهتر برای همه افراد جامعه است.