دوران کودکی

دوران کودکی مهم ترین دوره ی زندگی هر فردی ست . در این دوران باید برنامه ی تربیتی صحیح و هدفمندی داشته باشیم تا کودک بتواند مراحل رشدی خود را به سلامت و با شادی سپری کند .

شخصیت فرد در دوران کودکی پایه گذاری می شود به همین دلیل والدین باید سعی کنند متناسب با شرایط خود و توانایی های کودک بهترین سبک فرزند پروری را به کارگیرند . از این رو روانشناسی کودک مورد توجه و اهمیت قرار می گیرد.

روانشناسی کودک چیست ؟

روانشناسی کودک به شاخه‌ای از علم روانشناسی گفته می‌شود که به مطالعه و بررسی علمی و دقیق تحولات و تغییرات جسمی، روانشناختی، عاطفی و عملکرد اجتماعی کودک و نیازهای او می‌پردازد.

در واقع روانشناسان، کودکان را از نظر سلامت روان مورد ارزیابی قرار می دهند و با برقراری ارتباط با آنها بسیاری از مشکلاتی که نمی توانند با کسی درمیان بگذارند را میشنوند و اقدامات لازم را برای برطرف کردن آنها انجام می دهند.

روانشناسان برجسته بر تأثیر تجربه های دوران کودکی روی شخصیت افراد در بزرگسالی تأکید می کنند. به همین جهت دوره ی کودکی بسیار با اهمیت و اثرگذار بر کل زندگی فرد است .

این شاخه از روانشناسی به ما کمک می کند تا درک بهتری از رفتار بچه ها داشته باشیم وبتوانیم یک الگوی طبیعی را برای زندگی آنها مشخص کنیم و به این وسیله انحرافات، مشکلات و کج رفتاری ها را شناسایی کرده، در جهت رفع آنها اقدام نماییم .

ارتباط مؤثر والدین با کودک موجب می شود تا کودک در آینده روابط اجتماعی سالم تر و قوی تری داشته باشد و سازگاری بهتری با محیط زندگی خود داشته باشد .

مشاوره تربیت کودک

مشاوره تربیتی عواملی که بر رشد کودک مؤثر است را بررسی می نماید و به والدین کمک می کند تا از بروز اختلالات روحی و روانی در کودک خود جلوگیری کنند تا کودک رشد طبیعی خود را طی کند و مسیر فرزندپروری را برای والدین هموارتر نماید .

برخی از مواردی که در جلسات مشاوره کودک مورد بررسی قرار می گیرد عبارتند از :

رشد جسمی و فیزیکی

رشد ذهنی

ابعاد عاطفی و احساسی

ابعاد روانی

رشد شخصیتی

مسائل شناختی

مسائل اخلاقی

و غیره

درمان های روانشناسی کودک

حال اگر کودک در دوران رشد خود دچار اختلالات روحی و رفتاری شود ، میتوانیم با درمان های مؤثر که از سوی روانشناسان کودک و نوجوان ارائه می شود به درمان آنها بپردازیم .

روش های درمانی که برای کودکان استفاده می شود عبارتند از :

۱- درمان های فردی

در این روش متناسب با سن و شرایط کودک روند درمان آغاز می شود .هرچقدر درمان اختلالات از سن پایین تر شروع شود درمان موفقیت آمیزتری خواهیم داشت .

درمان فردی کودک می تواند همراه با دارو درمانی و خانواده درمانی باشد .

۲- خانواده درمانی

تمام رفتارهایی که کودک از خود بروز می دهد ریشه در محیط خانواده و مشکلات موجود در آن دارد !

به همین دلیل روانشناسان از روش خانواده درمانی استفاده می کنند تا مشکلات کودک را ریشه یابی و برای برطرف کردن آن اقدام کنند .

خانواده نقش بسیار مهمی در تربیت و رشد کودک و نوجوان دارد .

۳- بازی درمانی

کودکان نمی توانند احساسات و هیجانات خود را به درستی بیان کنند به همین جهت روانشناسان با استفاده از روش بازی درمانی در خلال بازی با کودک با او ارتباط برقرار کرده و مسائل او را ریشه یابی می کندد و راه حل های مناسب را برای درمان آنها ارائه می دهند .

دوران نوجوانی

دوران نوجوانی بازه ی سنی ۱۳ تا ۱۹ سال را در برمیگیرد .دورانی که همراه با ایجاد تغییرو تحولات بزرگی برای هر فرد است و در واقع حساس ترین سنی است که هر شخصی آن را تجربه می کند. نوجوانی مرحله گذار از دوره کودکی به بزرگسالی تلقی می شود و نوجوانان سعی می کنند تا هویت مستقل خود را بسازند و استقلال بیشتری بدست بیاورند .

روانشناسی نوجوان چیست ؟

روانشناسی نوجوان به بیان مشکلاتی می پردازد که ممکن است در این بازه ی سنی رخ دهد و مسائلی مانند رشد جسمی، مشکلات شناختی، اخلاقی، جنسی و اجتماعی را مورد بررسی قرار می دهد و راه هایی را برای نوجوانان ارائه می نماید تا این دوران را با سلامت کامل سپری کنند .همچنین به والدین کمک می کند تا درک بهتری از این دوران داشته باشند و بتوانند ارتباط مؤثری با فرزند خود برقرار کنند و راحت تر تجربیات خود را به آنها منتقل نمایند .

چرا مشاوره برای نوجوانان و خانواده هایشان ضروری است ؟

والدین معمولا برای راهنمایی کردن فرزندان خود او را نصیحت می کنند و این کار باعث گاردگرفتن نوجوان ها می شود و اثرپذیری کمی دارد ! در این زمان مشاور به والدین کمک می کند تا بدون نصیحت کردن با فرزند خود ارتباط کلامی مؤثر برقرار کنند ، همچنین برای حل کردن مشکلات دوران نوجوانی ، والدین نیاز به آموزش های تخصصی دارند که مشاور در این خصوص کمک بسیاری می نماید .

مشاور به والدین کمک می کند تا شناخت بهتری از علایق و دیدگاه های فرزند خود بدست آورند، با ویژگی های دوران بلوغ آشنا شوند و بهترین رفتار و تصمیم گیری را در مورد فرزندشان داشته باشند .

در واقع مشاور پلی میان نوجوان و والدینش می باشد .

مواردی که در مشاوره نوجوان مورد بررسی قرار می گیرند عبارتند از :

مشاوره بلوغ دختران

مشاوره بلوغ پسران

آموزش و مشاوره جنسی نوجوانان

بررسی مشکلات تحصیلی

مشاوره افسردگی در نوجوانی

شکل گیری هویت

مدیریت ارتباط با دوستان در دوران نوجوانی

دلبستگی در نوجوانی

آسیب های اجتماعی در نوجوانی

و ...

ارتباط مؤثر با نوجوان ، راه حل بسیاری از مشکلات بوجود آمده در این دوران است و این ارتباط صمیمانه می تواند اختلافات میان والدین و فرزندان را برطرف نماید .

روانشناس حوزه ی نوجوان نیز باید ارتباطی دوستانه و صمیمانه با فرد برقرار کند و با ایجاد حس اعتماد فضای مناسب  را برای گفتگوی  مؤثر فراهم کند .